ಸಮರಸುಂದರೀ

ಶತಾವಧಾನಿ ಡಾ. ರಾ. ಗಣೇಶರ ನೃತ್ಯಸಂಬಂಧೀ ರಚನೆಗಳ ಮಾಲಿಕೆಯ 35ನೇ ಕಂತು ಇದು. ’ಅಭಿನಯಭಾರತೀ’ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ 1980-90 ರ ದಶಕದಲ್ಲೇ ಸುಮಾರು 150ಕ್ಕೂ ಮಿಗಿಲಾಗಿ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಈ ರಮಣೀಯ ಪದ್ಯಗುಚ್ಛವನ್ನು ಒಂದೊಂದಾಗಿ ನೂಪುರಭ್ರಮರಿಯು  ಓದುಗ-ಸಹೃದಯ-ಕಲಾವಿದರಿಗೆಂದು ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತಲಿದೆ. ಈ ಸಂಕಲನವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುವ ಯೋಜನೆ ನೂಪುರ ಭ್ರಮರಿಯ ಪ್ರಕಟನೋದ್ಯೋಗಗಳಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ವರುಷಗಳಿಂದ ಮಹತ್ತ್ವದ್ದಾಗಿದೆ. ಅಭಿನಯವಿಸ್ತಾರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಗೆ ಡಾ.ರಾ.ಗಣೇಶರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. 

ರಾ.ಗಣೇಶರು ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ಏಕವ್ಯಕ್ತಿಯಕ್ಷಗಾನಕ್ಕೂ ಅಳವಡುವಂತೆ ರಚಿಸಿದ ಕನ್ನಡ ಅಷ್ಟನಾಯಿಕಾ ಪದಗಳನ್ನೂ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೆ ಸಮಸ್ಪಂದಿಯಾದ ಅಷ್ಟನಾಯಕ ಪದಗಳನ್ನು ಈಗಾಗಲೇ ನೂಪುರಭ್ರಮರಿ ಹಿಂದಿನ ವರುಷಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿದ್ದು ಆರ್ಕೈವ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ. ಅವನ್ನು ನಮ್ಮ ಸಂಶೋಧನ ನಿಯತಕಾಲಿಕೆ www.noopuradancejournal.org ರಲ್ಲಿ ಚಂದಾದಾರರಾಗಿ ಪಡಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಇನ್ನು ತೆಲುಗು ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲಾದ ಅಷ್ಟನಾಯಿಕಾ-ನಾಯಕಾ ಪದಗಳನ್ನು ’ರಾಗವಲ್ಲೀರಸಾಲ’- ಕೃತಿ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಇದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ, ನಾಯಿಕಾಲೋಕದ ಅಸಾಧ್ಯ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಬಗೆಹೊಗುವಲ್ಲಿ ’ಅಭಿನಯಭಾರತೀ’ ಸುಮಾರು ನೂರಕ್ಕೂ ಮಿಗಿಲಾದ ಪದಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಗಣೇಶರ ಅಧ್ಯಯನ ಸಾಕಲ್ಯದೃಷ್ಟಿಯ ಬಲದಿಂದ ಈ ಎಲ್ಲಾ ಪದಗಳ ನಾಯಿಕೆಯರು ನವನವೀನವೋ ಎಂಬಂತೆ ನಾಯಿಕಾಪ್ರಪಂಚಕ್ಕೆ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾದವರು. ಲೋಕದ ವಿವಿಧ ಭಾವ- ಮನಸ್ಥಿತಿಯ ಸ್ತ್ರೀ-ಪುರುಷರಿಗೆ ಇವರು ಸಂಕೇತರೂಪರು. ಹಾಗೆಂದೇ ಪರಂಪರೆಯ ಅಭಿನಯಚೋದಕವಾದ ವಸ್ತು ಸನ್ನಿವೇಶಗಳಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ಅಪಾರವಾದ ಸಮಕಾಲೀನ ಅಭಿನಯಾವಕಾಶಗಳನ್ನೂ ಸುಲಭವಾಗಿ ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ವಿಭಾವಾನುಭಾವ ಸಾಮಗ್ರಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ರಚನೆಗಳು ನೃತ್ಯಾವರಣಕ್ಕಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ, ಇಡಿಯ ಕನ್ನಡ ಪದ್ಯಸಾಹಿತ್ಯ ಪ್ರಕಾರಕ್ಕೆ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಸೇರ್ಪಡೆ. ಇವುಗಳ ಬಗೆಗಿನ ಅಭಿನಯದ ವಿವರಗಳನ್ನು ಆಡಿಯೋ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಮುಂದಿನದಿನಗಳಲ್ಲಿ ನಿರೀಕ್ಷಿಸಬಹುದು.

ಇಂದಿನ ನಾಯಿಕೆ : ಪ್ರೇಮಸಮರಕ್ಕೆ ಸಿದ್ಧಳಾದ ಯೋಧೆಯಂತಹ ನಿಲುವು ಈ ಸುಂದರಿಯದು. ಮದನ ಕದನದ ಕಲ್ಪನೆಯೇ ಮನೋಹರ. ಅದರೊಳಗೂ ನಾಯಿಕೆ ನಿರೀಕ್ಷಿಸುತ್ತಿರುವುದು ಯುದ್ಧೋತ್ಸಾಹವನ್ನು !  ಹಾಗೆಂದೇ ತನ್ನ ಎದುರಾಳಿ ನಾಯಕನ ಸಿದ್ಧತೆ ಯಾವ ತೆರನಾದದ್ದು, ಸ್ಮರನ ಗುಟ್ಟನ್ನು ಅರಿಯುವಂತೆ ಆತನ ಆಭೂಷಣ, ನಿಲುವುಗಳಿವೆಯೇ, ಯುದ್ಧಗೀತದ ಪರಿಯೆಂತು, ಸೋಲಿಸಲೆಂದು ಬಂದವನು ಅದಾಗಲೇ ಸೋತವನಲ್ಲವೇ ಎಂಬುದಾಗಿ ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತಾ ಚಾಟೂಕ್ತಿಯನ್ನು ಹಾರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ ಈ ವೀರವತಿ. ಸಂಭೋಗ ಶೃಂಗಾರವನ್ನೇ ಯುದ್ಧೋನ್ಮಾದವೆಂಬಂತೆ ನಿರೀಕ್ಷಿಸುವ ಈ ನಾಯಿಕೆ ಪ್ರಗಲ್ಭೆ, ಧೀರೆ, ಕವಿಸಮಯವುಳ್ಳ ಚಾತುರ್ಯವತಿ. 

ಸಮರಸುಂದರೀ

ರಾಗ ಅಠಾಣ ; ತಾಳ : ಆದಿ

ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಸನ್ನದ್ಧೆಯೇ ನೀ ರತ್ಯಂಕ-

ಸಿದ್ಧತೆಗೈದಿರ್ಪೆಯೇಂ ? ||ಪ||

ನೀಲಾಲಕಜೂಟಮಕುಟವನ್ನಿಟ್ಟು

ಲೋಲಾಂಬಕ್ಷೇಕ್ಷಣಬಾಣವ ತೊಟ್ಟು |

ಕೀಲಿತಭ್ರೂಯುಗ್ಮಬಾಣಾಸನವನ್ನಿಟ್ಟು

ಜಾಲಿಸಲಿರ್ಪೆಯೇಂ ಸ್ಮರನ ಗುಟ್ಟು || ೧||

ರಾಗಾರುಣ್ಯವ ಕಂಗಳಂಗಳಕಿಟ್ಟು

ನೀಗದ ಕಾಠಿನ್ಯವೆದೆಯೊಳಿಟ್ಟು |

ರಾಗಸಂಯೋಗದ ಜಯಗೀತಕೆಡೆಗೊಟ್ಟು

ಸಾಗುತ್ತಲಿಹೆಯೇನೇ ಮನವ ಕೊಟ್ಟು ? || ೨||

ಕಾಂಚೀದಾಮೋದಂಚತ್ಕರವಾಲವನ್ನಿಟ್ಟು

ಕಂಚುಕಸಾಂಚಲಕವಚ ತೊಟ್ಟು |

ಚಂಚರೀಕಾಂಚಿತಕಂಜಕುಂತವನಿಟ್ಟು

ಸಂಚು ಮಾಡಿಹೆಯೇನೆ ಬಿಂಕ ಬಿಟ್ಟು ||೩ ||

ಲೀಲಾಚೇಲೋದ್ವೇಲವೇಣೀಕೇತುವ ನೆಟ್ಟು

ಕಾಲಂದುಗೆಯ ತೂರ್ಯನಾದವಿಟ್ಟು |

ಕೇಲಿಕೀರಾಲಿಮಹಾಸೇನೆ ಹಿಂದಿಟ್ಟು

ಸೋಲಿಸಲಿರ್ಪೆಯೇಂ ಸೋತುಬಿಟ್ಟು || ೪||