ಕಾತರಾನ್ಯೆ

ಶತಾವಧಾನಿ ಡಾ. ರಾ. ಗಣೇಶರ ನೃತ್ಯಸಂಬಂಧೀ ರಚನೆಗಳ ಮಾಲಿಕೆಯ 59ನೇ ಕಂತು ಇದು. ’ಅಭಿನಯಭಾರತೀ’ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ 1980-90 ರ ದಶಕದಲ್ಲೇ ಸುಮಾರು 150ಕ್ಕೂ ಮಿಗಿಲಾಗಿ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಈ ರಮಣೀಯ ಪದ್ಯಗುಚ್ಛವನ್ನು ಒಂದೊಂದಾಗಿ ನೂಪುರಭ್ರಮರಿಯು  ಓದುಗ-ಸಹೃದಯ-ಕಲಾವಿದರಿಗೆಂದು ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತಲಿದೆ. ಈ ಸಂಕಲನವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುವ ಯೋಜನೆ ನೂಪುರ ಭ್ರಮರಿಯ ಪ್ರಕಟನೋದ್ಯೋಗಗಳಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ವರುಷಗಳಿಂದ ಮಹತ್ತ್ವದ್ದಾಗಿದೆ. ಅಭಿನಯವಿಸ್ತಾರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಗೆ ಡಾ.ರಾ.ಗಣೇಶರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. 

ರಾ.ಗಣೇಶರು ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ಏಕವ್ಯಕ್ತಿಯಕ್ಷಗಾನಕ್ಕೂ ಅಳವಡುವಂತೆ ರಚಿಸಿದ ಕನ್ನಡ ಅಷ್ಟನಾಯಿಕಾ ಪದಗಳನ್ನೂ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೆ ಸಮಸ್ಪಂದಿಯಾದ ಅಷ್ಟನಾಯಕ ಪದಗಳನ್ನು ಈಗಾಗಲೇ ನೂಪುರಭ್ರಮರಿ ಹಿಂದಿನ ವರುಷಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿದ್ದು ಆರ್ಕೈವ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ. ಅವನ್ನು ನಮ್ಮ ಸಂಶೋಧನ ನಿಯತಕಾಲಿಕೆ www.noopuradancejournal.org ರಲ್ಲಿ ಚಂದಾದಾರರಾಗಿ ಪಡಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಇನ್ನು ತೆಲುಗು ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲಾದ ಅಷ್ಟನಾಯಿಕಾ-ನಾಯಕಾ ಪದಗಳನ್ನು ’ರಾಗವಲ್ಲೀರಸಾಲ’- ಕೃತಿ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಇದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ, ನಾಯಿಕಾಲೋಕದ ಅಸಾಧ್ಯ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಬಗೆಹೊಗುವಲ್ಲಿ ’ಅಭಿನಯಭಾರತೀ’ ಸುಮಾರು ನೂರಕ್ಕೂ ಮಿಗಿಲಾದ ಪದಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಗಣೇಶರ ಅಧ್ಯಯನ ಸಾಕಲ್ಯದೃಷ್ಟಿಯ ಬಲದಿಂದ ಈ ಎಲ್ಲಾ ಪದಗಳ ನಾಯಿಕೆಯರು ನವನವೀನವೋ ಎಂಬಂತೆ ನಾಯಿಕಾಪ್ರಪಂಚಕ್ಕೆ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾದವರು. ಲೋಕದ ವಿವಿಧ ಭಾವ- ಮನಸ್ಥಿತಿಯ ಸ್ತ್ರೀ-ಪುರುಷರಿಗೆ ಇವರು ಸಂಕೇತರೂಪರು. ಹಾಗೆಂದೇ ಪರಂಪರೆಯ ಅಭಿನಯಚೋದಕವಾದ ವಸ್ತು ಸನ್ನಿವೇಶಗಳಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ಅಪಾರವಾದ ಸಮಕಾಲೀನ ಅಭಿನಯಾವಕಾಶಗಳನ್ನೂ ಸುಲಭವಾಗಿ ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ವಿಭಾವಾನುಭಾವ ಸಾಮಗ್ರಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ರಚನೆಗಳು ನೃತ್ಯಾವರಣಕ್ಕಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ, ಇಡಿಯ ಕನ್ನಡ ಪದ್ಯಸಾಹಿತ್ಯ ಪ್ರಕಾರಕ್ಕೆ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಸೇರ್ಪಡೆ. ಇವುಗಳ ಬಗೆಗಿನ ಅಭಿನಯದ ವಿವರಗಳನ್ನು ಆಡಿಯೋ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಮುಂದಿನದಿನಗಳಲ್ಲಿ ನಿರೀಕ್ಷಿಸಬಹುದು.

ಇಂದಿನ ನಾಯಿಕೆ : ನಲ್ಲನು ತನಗೆ ಹಿತಕಾರಿ ಜೊತೆಗಾರ, ಅನುಕೂಲನೆಂದೆಣಿಸಿ ತನ್ನ ರತಿವೇದನೆಯನ್ನು ನಿವೇದಿಸಿದರೆ ಆತನೇ ಸಿಡಿಲಿನಂತಾಗಬೇಕೆ, ಜಡನಾಗಬೇಕೇ ಎಂದು ಸಖಿಯೊಳಗೆ ಹೇಳಿ ದುಃಖಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ ಈ ಪರಕೀಯೆ ವಿಪ್ರಲಬ್ಧೆ. ಅಕ್ಕರೆಯಿಲ್ಲದ ತನ್ನ ಪತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಆತನಲ್ಲಿ ಹೇಳಿಕೊಂಡು ಕರುಣೆಯಿಟ್ಟು ತನ್ನ ಮನವಿಯನ್ನು ಪುರಸ್ಕರಿಸಬೇಕೆಂದು ತನಗಿಂತಲೂ ಚಿಕ್ಕವನಾದವನಲ್ಲಿ ಕೇಳಿದರೂ ಆತನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದ್ದಾನೆ ಎಂಬುದೇ ಆಕೆಯ ಹಳಹಳಿಕೆ. ಆತನು ತನಗೆ ಒದಗಬಹುದೆಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ತನ್ನ ಎಣಿಕೆಯೆಲ್ಲವೂ ಸುಳ್ಳಾಗಿದೆ, ಪ್ರೇಮಭಂಗವಾಗಿದೆ; ತನ್ನ ಪ್ರಣಯಪಂಜರದಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಲು ಆತನೇನು ಗಿಳಿಯೇ? ಅದೇನು ಬಿಗುಮಾನ, ದುರುಸು, ಮಾತಿನಲ್ಲೇ ತನ್ನನ್ನು ಕೆಡವಿದನಲ್ಲ! ಎಂದು ಅಚ್ಚರಿಯಿಂದ ಪ್ರಶ್ನಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ.  

ಕಾತರಾನ್ಯೆ

ರಾಗ : ಸಿಂಹೇದ್ರಮಧ್ಯಮ ; ತಾಳ : ಆದಿ

ಅನುಕೂಲನೆಂದೆಣಿಸಿನಾಂ ಸಂಧಾನಿಸೆ ಮನಕಿಂತು ಸಿಡಿಲಾದನೇ! ||ಪ||

ಪೆಡಸಾಗಿ ಪಡಿಮೂಡಿ ದುರುಸಾದನೇ-ಅಯ್ಯೋ ಜಡನಾದನೇ!!!! ||ಅಪ||

ಹಿತಕಾರಿ ಜೊತೆಗಾರನಿವನೆಂದು ಭಾವಿಸಿ

ರತಿವೇದನೆಯನರುಹೆ ಕುದಿದೆಸೆದನೇ !

ಮತಿಗೆಟ್ಟೆ ನಾನಿವನ ಗತಿಗಾಣದಿಂತೊಲಿದು

ಚತುರತ್ವಯುತೆ ! ಪೇಳೆ ಸದುಪಾಯವ ||೧ ||

ಶುಕನೇನೆ ? ಪ್ರಣಯಪಂಜರದಲಿ ಸೆರೆಗಂ

ಪ್ರಕಟಪ್ರವರನೇನೆ? ನುಡಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಡೆದಂ |

ಸುಕುಮಾರಗುಹನೇನೆ? ಕರದಲ್ಲಿ ಕವಿದಂ

ಅಕಟಾ ! ಅದೇನವನ ಬಿಗುಮಾನಬವರಂ ||೨ ||

ಚಿಕ್ಕವನಿವನೆಂದು ನಕ್ಕು, ದಕ್ಕುವನೆಂದು

ತಕ್ಕವನಿವನೆಂದು ಕಕ್ಕುಲತೆಯಿಂದಂ |

ಅಕ್ಕರೆಯಿಲ್ಲದ ಎನ್ನ ಪತಿಯ ಸುದ್ದಿ-

ಯೊಕ್ಕಣಿಸಿ ಕರುಣಿಸೆ ಕೇಳಿದೆನಷ್ಟೇ ||೩ ||